Surowiczooporność wczesna i późna

Bardziej trafny jest podział surowiczooporności na wczesną i późną. Pierwszą z nich stwierdza się sporadycznie u chorych leczonych z powodu kiły wczesnej, zwłaszcza wtórnej nawrotowej; na przyczyny jej wskazano już uprzednio. Wczesna surowiczooporność stanowi wskazanie do wszechstronnego badania chorego, a nawet mimo niewykrycia jej przyczyn — uznaje się za konieczne w tych razach przeprowadzenie dodatkowego leczenia swoistego. W przeciwieństwie do bardziej czynnego postępowania w kile wczesnej — surowiczooporność w kile utajonej późnej jest o wiele trwalsza, częstsza, a dodatkowe leczenie prawie z reguły nie wpływa na obniżanie się miana serologicznego odczynów. Nie należy utożsamiać z surowiczoopornością utrzymywania się po leczeniu, niskiego miana odczynów serologicznych, rzędu kilku j. w odczynie Kahna lub Kolmera. Tak niskie miana, stwierdzane nawet w okresie 1—2 lat po leczeniu, nie są objawem prognostycznie niepomyślnym i nie stanowią wskazania do ponownego leczenia osób kontrolowanych. Nawet intensywne leczenie tych osób nie przyśpiesza znikania reagin z krwi. Za pozbawionym znaczenia klinicznego, „śladowym” utrzymywaniem się reagin u części leczonych z powodu kiły wczesnej wypowiada się Thomas i Moore. Za takim interpretowaniem odczynów tego typu przemawia: a) u chorych tych dochodzi z czasem do nega- tywizacji odczynów bez żadnego leczenia; b) osoby te są równie podatne na reinfekcje, jak osoby z ujemnymi odczynami serologicznymi; c) śladowe odczyny stwierdza się równie często u chorych leczonych małymi, co i dużymi ogólnymi dawkami penicyliny. Stwierdzono znaczną współzależność między surowiczoopornością typu klasycznego a utrzymywaniem się dodatniego odczynu Nelsona po leczeniu kiły wczesnej. Jednoczesne trwałe utrzymywanie się obu rodzajów odczynów notuje się u chorych leczonych penicyliną tym częściej, im termin zakażenia jest bardziej odległy. Surowiczooporność występuje jednakowo często przy stosowaniu metalo- co penicylinoterapii kiły wczesnej (Fribourg-Blanc; Gra- ciansky i Grupper). Powstrzymać się od leczenia chorych z „prawdziwą” surowiczoopornością można by było, gdyby udało się pewnie wyłączyć u tych chorych ukryte ogniska krętków bladych w tkankach, czego obecnie nie udaje się dowieść. Kontrolując chorych z surowiczoopornością w okresie 5—10 lat i dłuższym, przekonano się, że trwale dodatnie odczyny mogą przechodzić w ujemne nawet przy niestosowaniu w tym czasie żadnego leczenia (Ebner i Raab ; Kapłan; Lindemayer; Wiedmann). Do negatywizacji odczynów serologicznych dochodzi także u części chorych, którzy w ogóle nie byli leczeni we wczesnym okresie zakażenia. Negatywizacja odczynów klasycznych w kile jest funkcją czasu, a przypuszcza się, że każda surowiczooporność może ustąpić po bardzo długim czasie od zakażenia (Niebauer).