Metody leczenia kobiet ciężarnych chorych na kiłę

Wybór metody zależy od tego, czy leczenie stosowane w ciąży jest pierwszym, czy też ciężarna była już leczona uprzednio. W przypadku pierwszym powinno się stosować metodę leczenia odpowiednią dla okresu kiły matki. To samo dotyczy kontroli po leczeniu, która powinna być szczególnie dokładna. Jeśli leczenie przeprowadzone w pierwszym okresie ciąży doprowadziło do szybkiej negatywizacji OK i ON, a stan kliniczny badanej okresowo ciężarnej pozostaje pomyślny, rezygnuje się z powtarzania leczenia w drugiej połowie ciąży. W przeciwnym przypadku, tj. w razie stwierdzenia surowiczooporności, nawrotów serologicznych, klinicznych lub podejrzenia o reinfekcję, należy bezzwłocznie przystąpić do powtórzenia leczenia w drugiej połowie ciąży. Jeśli u ciężarnych rozpoczęto leczenie zbyt późno przed rozwiązaniem, konieczne jest kontynuowanie go po porodzie, zarówno u matki, jak i u dziecka, z uwagi na znaczne ryzyko późniejszego nawrotu. U ciężarnych leczonych przed ciążą niedostatecznie lub przy niepewnych danych w tym względzie leczenie nie powinno się różnić od stosowanego u chorych z nie leczoną dotychczas kiłą. Doskonałe z profilaktycznego punktu widzenia wyniki leczenia ciężarnych (tab. 28—1) posłużyły za podstawę do twierdzenia, że u ciężarnych z podaną w wywiadach kiłą leczoną wystarczająco przed ciążą można zrezygnować z leczenia w razie zajścia w ciążę — pod warunkiem zachowania ciągłości kontroli aż do okresu porodu. W sytuacji takiej ryzyko przeniesienia kiły na płód jest minimalne: 1% dzieci rodzi się z kiłą wrodzoną. Z leczenia profilaktycznego można zrezygnować, jeśli: a. leczenie przed ciążą było wystarczające; b. u ciężarnej nie stwierdza się klinicznych objawów kiły; c. OK są ujemne lub wykazują niskie miano, a ON przeszedł w ujemny; d. ciężarna wyraża zgodę na kontrolę w czasie całej ciąży. W przeciwieństwie do tego wysunięto koncepcję o konieczności leczenia ciężarnych w każdej następnej ciąży, nawet tych kobiet, które były leczone wystarczająco przed czy w czasie uprzedniej ciąży. Zwolennicy takiego postępowania przytaczają następujące argumenty: a) brak dotychczas pewnych kryteriów wyleczalności kiły; b) termin „wystarczające leczenie” nie jest ściśle sprecyzowany; c) nie można wyłączyć ewent. nawrotu kiły u osób pozornie wyleczonych i wykazujących ujemne OK; d) u osób wyleczonych z kiły może dojść w czasie ciąży do reinfekcji; e) leczenie penicyliną jest nieszkodliwe dla ciężarnej i płodu. Nie budzi sprzeciwu zasada, że powinno się bezwzględnie powtórnie leczyć każdą ciężarną, i to w każdej następnej ciąży, jeśli jej stan kliniczny i zachowanie się OK wskazują na ewentualność niewyleczenia kiły. W szczególności wskazaniem do powtórzenia leczenia, i to nawet wielokrotnego, jest utrzymywanie się u ciężarnych wysokiego miana OK. Wysokie miano OK jest o tyle niebezpieczne, że może ono wskazywać na czynne ognisko krętkowe w ustroju. Jak dotychczas nie można uważać za rozstrzygniętą sprawę powtarzania czy rezygnowania z leczenia profilaktycznego u kobiet z podaną w wywiadzie kiłą, u których ani stan kliniczny, ani zachowanie się OK nie wskazują na niepowodzenie poleczeniowe. Za ograniczeniem się do kontroli u tych ciężarnych wypowiada się duża część autorów amerykańskich i szereg europejskich. W większości szkół i klinik dermatologicznych w Europie, m. in. także w Polsce, przeważył pogląd o niezbędności powtarzania leczenia penicyliną w każdej ciąży, nawet u tych kobiet, u których termin zakażenia jest bardzo odległy, a badanie kliniczne i serologiczne nie daje żadnej podstawy do rozpoznania kiły. Pośredni pogląd reprezentują Lindemayr i Wiedmann, którzy rezygnują z leczenia profilaktycznego jedynie u tych ciężarnych z przebytą kiłą, u których w następstwie leczenia doszło do negatywizacji ON. W razie podjęcia decyzji ponownego, niekiedy już wielokrotnego leczenia penicyliną w jednej z następnych ciąż dawkowanie antybiotyku może być bardziej standardowe. Zaleca się w tych razach penicylinę prokainową w dawce 12 min j. Leczenie to można ewent. powtórzyć w drugiej połowie ciąży, jeśli po pierwszym leczeniu nie doszło do seronegatywizacji OK.