Zasady kontroli po leczeniu i rokowaniu w kile utajonej późnej

Poleczeniową kontrolę prowadzi się w okresie pierwszych 2—3 lat zgodnie z zasadami przyjętymi dla kiły wczesnej. W późniejszym okresie powinno się poddawać chorego badaniu klinicznemu i serologicznemu, w przerwach jednorocznych, nieograniczenie długo; w badaniu należy zwrócić szczególną uwagę na układ nerwowy i krążenia. Przy założeniu, że w okresie wstępnym wykonano badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, późniejsze postępowanie lekarskie powinno być w tym względzie ściśle indywidualizowane. U znacznej części chorych na kiłę utajoną, zwłaszcza po 50 r. ż., słuszne jest zrezygnowanie z repunkcji, biorąc pod uwagę, że długi stan utajenia choroby czyni mało prawdopodobnym późniejsze wystąpienie zmian ze strony układu nerwowego. Ewentualne wykonanie repunkcji u osób w młodym i średnim wieku, a więc znajdujących się prawdopodobnie w bardziej czynnym okresie zakażenia, należy uzależnić od stanu klinicznego tych chorych oraz zachowania się OK; niespodziewany wzrost miana OK może przemawiać za nawrotem serologicznym kiły utajonej lub za bezobjawową reinfekcją. Nawet przy ujemnych wynikach badania płynu mózgowo-rdzeniowego konieczne jest w tych razach przeprowadzenie ponownego leczenia penicyliną, lub też w jej skojarzeniu z leczeniem gorączkowym. U kobiet ciężarnych z leczoną kiłą utajoną w wywiadach konieczne jest przeprowadzenie leczenia profilaktycznego w czasie ciąży niezależnie od poprzedniego leczenia i zachowania się ilościowych OK. Przeważa pogląd, że ilościowe OK mają ograniczone znaczenie w ocenie wyników kiły utajonej. W szczególności nie należy interpretować surowiczooporności jako niepowodzenia w leczeniu. Część autorów uważa seronegatywizację lub obniżenie się miana OK za kryterium rokowniczo korzystne, przemawiające za klinicznym wyleczeniem kiły utajonej (Pawlas; Suchanek; Towpik). Inni autorzy twierdzą, że do postępu lub nawrotów kiły utajonej dochodzi jednakowo często u chorych z surowiczoopornością, jak i u tych u których nastąpiła seronegatywizacja OK (Diseker i wsp.; Moore). Wobec względności kryteriów serologicznych w ocenie wyników leczenia kiły utajonej, tym bardziej że i odczyny krętkowe mają tu jeszcze mniejszą wartość niż OK, jedyny pewny dowód remisji czy wyleczenia kiły utajonej stanowi ujemny co do postępu kiły wynik kontroli klinicznej, a przede wszystkim neurologicznej, kardiologicznej i radiologicznej. Niewystąpienie powikłań kiłowych w okresie co najmniej 10—25-letniego kontroli poleczeniowej przemawia za tym, że do rozwoju tych powikłań nie dojdzie w okresie późniejszym (Moore; Thomas). W okresie przedpenicylinowym 6-miesięczny okres leczenia arseno-bizmutowego mógł zapobiec rozwojowi późnej kiły objawowej u 95—98% leczonych z powodu kiły utajonej. Za mało prawdopodobnym rozwojem kiły objawowej u chorych leczonych w późnym okresie utajenia przemawiają również badania Kozakiewicza. W grupie 223 chorych na kiłę utajoną późną tylko u 5 doszło do rozwoju kiły układu nerwowego po leczeniu przeprowadzonym w okresie utajenia choroby, przy czym u każdego z tych chorych leczenie było niepełne. Zasady kontroli oraz rokowanie w kile utajonej nie zmieniły się w niczym od czasu wprowadzenia penicyliny. Należy zgodzić się z tym, że u dużej części chorych leczonych penicyliną z powodu kiły utajonej okres kontroli poleczeniowej jest zbyt krótki, ażeby dawał podstawę do ostatecznej oceny wartości tego antybiotyku. Dotychczasowe wyniki uzyskane w leczeniu kiły tego okresu przemawiają za tym, że penicylina nie ustępuje w skuteczności przewlekłemu leczeniu kiły utajonej metalami ciężkimi.