Odczyn Nelsona jako kryterium wyleczalności kiły

Opierając się na zachowaniu się ON u chorych leczonych z powodu kiły wczesnej, Ko goj wypowiada pogląd, że kiła jest wyleczalna u 100% osób z zakażeniem nie dłuższym niż 40 dni. Odsetek ten obniża się do 50% u chorych z później rozpoczętym leczeniem, w czasie od 40 dni do 6 miesięcy od zakażenia. U chorych, u których czas dzielący leczenie od zakażenia wynosi ponad 6 miesięcy, nie dochodzi praktycznie do negatywizacji ON w żadnym przypadku. Nie wydaje się, ażeby tak znaczne przecenianie serologicznych kryteriów było słuszne. Bardziej oględny sąd wyrażają Fegeler i wsp., twierdząc, że najbardziej intensywne leczenie penicyliną nie jest w stanie spowodować negatywizacji ON u części chorych na kiłę wczesną, i to tym częściej, im bardziej jest odległy termin zakażenia, i co jeszcze nie przesądza nieskuteczności leczenia. Ocena rokowniczego znaczenia ON podzieliła syfilidologów na 2 obozy. Większość z nich skłonna jest uważać ujemny ON za kryterium biologicznego wyleczenia kiły. Autorzy ci twierdzą, że ujemny ON stwierdzany w kontroli przemawia za „graniczącym z prawdą” biologicznym wyleczeniem kiły i czyni zbędnym badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Przyjęcie tego za ogólnie wiążącą normę napotyka opór ze strony tych autorów, którzy twierdzą, że trudno w obecnej chwili przesądzać, czy u osób kontrolowanych z ujemnym ON po leczeniu na pewno nie dojdzie do rozwoju późnej kiły narządowej. Zbliżone do ostatniego stanowisko zajmują ci autorzy, którzy uważają, że wynik ON nie pozostaje w żadnym związku ze sprawą wyleczalności kiły. O ile przyjęcie za kryterium wyleczenia kiły ujemnego ON spotyka się w ostatnich latach z coraz mniejszym sprzeciwem, to bardziej kontrowersyjna jest sprawa, jakie znaczenie należy przypisywać utrzymującemu się trwale dodatniemu ON mimo przeprowadzenia leczenia uznawanego za wystarczające. Można nawet twierdzić, że w chwili obecnej mniej sporna jest sama sprawa wyleczalności kiły wczesnej, co wybór właściwego postępowania z chorymi, u których stwierdza się po leczeniu trwale dodatnie OK i odczyny krętkowe.